مستشار خارجی یا اصلاح ساختار بازرگانی کشور

 

مستشار خارجی یا اصلاح ساختار بازرگانی کشور

در روز ملی صادرات امسال ، وزیر محترم صنعت و معدن و تجارت در جلسه و سخنرانی خود پیشنهادی را به  حضار ارائه  نمودند که با توجه به شرایط سیاسی واجتماعی کشور در پسا تحریم و پسا برجام  و توصیه های مقام معظم رهبری ، موجب تعجب و شگفتی و تا حدودی موجب اعتراض حضار و ارباب جراید گردید .

 این پیشنهاد توصیه به استفاده از مستشاران خارجی جهت توسعه صادرات کشور بود که دلیل آن را جناب  آقای وزیر ،عدم وجود دانش مربوطه در کشور و " بلد نبودن کارشناسان ایرانی " اعلام نمودند  . بعد از همایش فوق ، متاسفانه پرسشهای خبرنگاران در جاسات مختلف در این رابطه  بی پاسخ ماند .

آیا واقعا تجربه 35 ساله کارشناسان و خبرگان بازرگانی کشور در شرایط سخت تحریم و اقتصاد مقاومتی 35 ساله پس از انقلاب پاسخگوی مشکلات و معضلات بازرگانی کشور نمیباشد . آیا این اظهارات وزیر محترم توهینی به این کارشناسان و متخصصین کشور از جمله خودشان که از مدیران با سابقه در صنایع بخصوص صنایع پتروشیمی میباشند ،نمیباشد . شاید ایشان زحمات خود و قائم مقامشان را جهت توسعه صادرات محصولات پتروشیمی از طریق شرکت بازرگانی پتروشیمی را فراموش نموده اند .    

به هر صورت از زمان آغاز کار دولت یازدهم ، در ادامه شعار توسعه صادرات کشور دولتهای قبلی ، دولت تدبیر و امید نیز شعار ضرورت توسعه صادرات را سر داده و  رسانه ها مستمر در مورد نجات اقتصاد کشور از رکود از طریق توسعه صادرات و ورود به بازارهای جدید جهانی بخصوص در پسا تحریم و پسا برجام ، صحبت و قلم فرسائی نموده اند.

همانگونه که از شرایط بنگاههای اقتصادی و واحدهای تولیدی استنباط میگردد ، به علل مختلف از جمله رکود اقتصادی و توقف اجرای پروژه های عمرانی و کاهش در آمد  آحاد  مردم  ........، قدرت و توان خرید کاهش یافته و بدین علت واحدهای تولیدی از جمله صنلیع فولاد و صنایع وابسته به ساختمان ؛ دچاررسوب محصولات در انبارهای خود شده اند .

دولت جهت رفع این مشکل ، به جای رفع مشکلات اساسی صادرات از جمله اعطای تسهیلات ریالی و ارزی بانکی به صادرکنندگان و تامین نقدینگی و اعتبار برای صادرات با مکانیزم پرداخت مدت دار ( یوزانس )، و تشویق صادرکنندگان به بیمه نمودن قراردادهای صادراتی خود و ترغیب بانکها به فاینانس اجرای پروژه های خارج از کشور و توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی و انجام عملیات خرید دین اسناد صادراتی با بیمه نامه صندوق ضمانت صادرات ، اقدام به اعطای تسهیلات به مصرف کنندگان  خودرو داخلی و چینی ؟؟؟ و محصولات ساخت داخل و رواج فرهنگ " مصرف گرائی " نموده است .

در دولت نهم  جهت تامین نقدینگی و اعتبار جهت توسعه صادرات ، مبلغ پنج میلیارد دلار از صندوق ذخیره ارزی به بانک توسعه صادرات اختصاص یافت که با همکاری صندوق ضمانت صادرات ایران و صدور بیمه نامه های کوتاه و بلند مدت ، صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی و کالا توانستند تا حدودی به بازارهای کشورهای جنوب و فقیر که توان پرداختهای نقدی را نداشتند از جمله بازارهای آفریقا و آمریکای جنوبی و کشورهای مشترک المنافع و همسایه ، نفوذ کرده و صادرات خدمات فنی و مهندسی و کالا را تا حدودی رشد دهند.

اینجانب در چندین  مقاله که در روزنامه ها و سایتهای اقتصادی کشور منتشر شد ، پیشنهاد نمودم که دولت جدید نیز این نقدینگی و اعتبار را بمیزان مکفی از طریق صندوق توسعه ملی در اختیار بانکهای فعال در زمینه صادرات از جمله بانک توسعه صادرات قرار داده تا بانکهای مزبور بتوانند از طریق مکانیزم خرید دین اسناد صادراتی با استفاده از بیمه نامه خرید دین اسناد صادراتی ، صادرات مدت دار ( یوزانس ) را در کشور برای صادر کنندگان توسعه داده و از این طریق فشاری بر نقدینگی  تولید  کنندگان وارد نشود . ضمنا بتوانند بدینوسیله با نرخ عادلانه تری نسبت به نرخ اعمال شده در دولت قبلی پروژه های خارج کشور را فاینانس نمایند .

متاسفانه در این مدت تنها اقدام دولت به گمان خودشان جهت تزریق نقدینگی به امر صادرات ، تصویب ؟؟ افزایش سرمایه صندوق ضمانت صادرات ایران بوده که این امر با توجه به عدم امکان اعطای تسهیلات مستقیم صندوق به صادر کنندگان وبند 13-9 اساسنامه صندوق ضمانت صادرات ایران ، برای صادر کنندگان  نمیتواند دستاوردی داشته باشد .

از نظر کارشناسی به نظر میرسد دولت محترم ضمن رفع مشکلات مالی و بازرگانی مقطعی در سر راه توسعه صادرات کشور از جمله مشکلات فوق الذکر ، می باید در گامهای اولیه بدنبال اصلاح ساختار بازرگانی کشور و صادراتی نمودن فرهنگ بازرگانی  به جای توسعه فرهنگ افسارگسخته واردات به کشور باشد .

در انتها و در راستای تحقق این هدف و جهت گشایش راهی برای رفع مشکل ساختاری هلدینگهای تولیدی برای توسعه صادرات ، گروهی از کارشناسان و متخصصین امر صادرات و مهندسین طراحی سیستمها ، اقدام به طراحی نقشه راهی برای هلدینگهای فوق نموده اند که فهرست این نقشه راه در ذیل جهت استفاده علاقه مندان اعلام میگردد :

فهرست نقشه راه 

جهت ایجاد واحد ( شرکت ) صادراتی برای هلدینگهای تولیدی 

 

مقدمه و گامهای اولیه :

اصولا در چهار چوب استاندارد های جهانی بازرگانی ، شرکتهای تولیدی و هلدینگها  جهت آغاز امر صادرات و کشف و ورود به بازارهای جهانی و استقرار صادرات پایدار و حفظ بازار ، اقدام به طراحی نقشه راه و برنامه ریزی استراتژیک و تعیین  نقاط ضعف و قدرت و تهدید خود مینمایند .

این برنامه ریزی همراه با تهیه گزارشات امکان سنجی مالی و اقتصادی و بودجه ای بوده و چون فعالیتهای بازاریابی و ورود به بازارهای در کوتاه مدت پاسخگو نمیباشد ، لذا بودجه ای برای سالهای اولیه ایجاد واحد ( شرکت ) صادراتی منظور مینمایند .

فهرست ذیل ، طراحی جامعی از نقشه راه ایجاد واحدهای  صادراتی در مراحل اولیه وسپس در صورت نیاز ایجاد شرکت صادراتی جهت محصولات شرکتهای هلدینگ میباشد .

بدیهی است پیش فرضهای ذیل ، از ضرورتهای اساسی اجرای این طرح میباشد :

الف : اعتقاد راسخ هیات مدیره  هلدینگ و مدیریت های شرکتهای تابعه بر ایجاد این واحد و تمرکز امر صادرات در این واحد ( شرکت ) ، با توجه بتجربیات بدست آمده سی و پنج ساله بعد از انقلاب و عملکرد شرکتهای مشابه  ، و عدم تعجیل در بازدهی طرح . بدیهی است امر بازار یابی و کشف مصرف کنندگان و خریداران نهائی و شرکت در کنسرسیومهای جهانی حدودا 3-4 سال بطول خواهد کشید .

ب : قبول همکاری لازم فنی و بازرگانی مدیریت شرکتهای تابعه هلدینگ با مدیریت واحد ( شرکت ) صادراتی و تعهد عدم حضور منفردانه در بازار و مخدوش نمودن قیمتها و قبول سود و مارجین کم برای صادرات

 ج: تعهد نمایندگان و آژانسهای صادراتی خارج از کشور بر رعایت سیاستهای قیمت گذاری هلدینگ و عدم دامپینگ

فهرست مسیرهای نقشه راه :

1-مسیرهای تشکیلاتی و ساختاری

1-1- برنامه ریزی استراتژیک (برنامه ریزی بلند مدت ده ساله و تعیین اهداف بلند مدت )

1-2-برنامه ریزی کوتاه مدت (یکساله و تعیین  اهداف کوتاه مدت یکساله )

1-3-تاکتیکها ( روشهای اجرائی کوتاه مدت ) از جمله برون سپاری امور واحد ( شرکت ) و تعیین  درون سپاری امور در فاز های مختلف

2- مسیرهای فنی

 

2-1-شناخت و تعیین مشخصات محصول قابل صدور و تعیین استانداردها و تعیین قیمت تمام شده

2-2-جمع آوری آمار و اطلاعات بازار ، محصولات مشابه ، قیمتهای جهانی وسیاستهای صادراتی رقبا

2-3-بررسی خدمات بعد از فروش و نحو ارائه خدمات و قطعات یدکی و نمایندگیهای خدمات

3-مسیرهای بازاریابی

3-1- بررسی بازارهای هدف و مسائل فرهنگی و اجتماعی بازارها

3-2- نمایشگاههای داخلی و امکان حضور در آنها و ایجاد ارتباط با بازدید کنندگان

3-3-نمایشگاههای خارجی و امکان حضور در آنها و معرفی کالای صادراتی

3-4-ارتباط با اتاقهای تخصصی از جمله اتاق ایران و اتاقهای کشورهای هدف و سازمان توسعه تجارت و صندوق ضمانت صادرات و رایزنهای بازرگانی در سفارتخانه ها

3-5-شناسائی و شرکت در مناقصات بین المللی و شرکت در کنسرسیومها

3-6-عضویت در اتحادیه های صادراتی داخلی و انجمن صادر کنندگان خدمات فنی و مهندسی

4-مسیرهای بازرگانی

 

4-1- تهیه فرمهاو چهارچوبهای  پیشنهادات  صادراتی و کشف قیمتهای بازارهای بین المللی

4-2- تنظیم  پیش نویس قرادادهای صادراتی

4-3- صادرات از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و بازارچه ها

4-4- امور حقوقی  (تهیه فرمتهای قراردادها )

4-5-تهیه فرمتهای قراردادهای حمل و نقل داخلی و خارجی و قراردادهای بیمه

4-6-ارتباط با صندوق ضمانت صادرات و شرکتهای اعتبارسنجی خارجی جهت اعتبار سنجی شرکتهای طرف قرارداد

 

5- مسیرهای خدمات بازرگانی

5-1-بررسی و طراحی بین المللی  بسته بندی محصولات صادراتی

5-2-مارکینگ بسته های صادراتی

5-3-حمل ونقل جاده ای و کشتیرانی ( داخلی و خارجی )

5-4- بیمه تجاری محمولات صادراتی ( داخلی و خارجی )

5-5- اعتبار سنجی خریداران خارجی و بیمه اعتباری قراردادهای صادراتی

6-مسیرهای مالی

6-1- امور مالی و اعتبارات اسنادی

6-2- امور تسهیلات صادراتی و جوایز صادراتی

6-3- تعیین قیمت تمام شده کالای صادراتی و قیمت فروش

7- مسیر فازبندی تشکیل واحد ( شرکت ) صادراتی    

8-تعیین هزینه های مالی و اداری سالانه  واحد صادراتی و تعیین در صد هزینه های بالا سری در فازهای مختلف