قیمت تمام شده شیرین سازی آب دریا

 

قیمت تمام شده شیرین سازی آب دریا

 

در چهار دهه اخیر،  شاهد پیشرفتهای فنی چشمگیری در این عرصه بوده ایم. مصرف انرژی و تولید دی اکسیدکربن به ازای هر متر مکعب آب تولیدی شدیداً کاهش یافته و تکنیک های دفع شورآبه پساب، انطباق بهتری با محیط زیست یافته اند. قیمت آب استحصالی هم روز به روز کم تر شده است.

جنوب کالیفرنیا از مناطقی است که قیمت بالایی برای آب شیرین می پردازد. در این منطقه، قیمت آب حاصل از شیرین سازی در اوایل دهه 90 میلادی تقریباً 7 برابر قیمت متوسط بازاری آب شیرین طبیعی ایالت بود. آنگونه که نشنال جئوگرافیک گزارش می کند این فاصله در 2010 به کمتر از دو برابر رسیده است.

اما خبر بد آن است که این انقلاب تکنولوژیک دیگر نمی تواند با شتاب دهه های اخیر تداوم یابد. گزارش تحلیلی زیمنس نشان می دهد که انرژی الکتریکی معادل تولید هر متر مکعب آب از Kw/hr 35 در دهه هفتاد به 25 در دهه 80 و به 4 در دهه آغازین قرن جدید رسیده است. پروژه های لبه دانشی امروز، مصرف را به حدود 3 نزدیک کرده است. پیش بینی می شود این رقم ظرف بیست سال آتی به 2 برسد که به حد فیزیکی ایده آل خیلی نزدیک می شود. یعنی در حالی که در 40 سال گذشته 1000 درصد افزایش بهره وری انرژی داشته ایم، در 20 سال آتی تنها 30 درصد افزایش راندمان در انتظارمان است.

امروز بیش از 16000 واحد آب شیرین کن فعال در سراسر جهان، کمتر از 70 میلیون مترمکعب آب را در 150 کشور جهان شیرین می کنند. آب ورودی این واحدها  78% از دریا، 12% از منابع لب شور غیر دریایی و 10% از پساب می آید. برای آنکه بدانید کل تولید دنیا هنوز چقدر کوچک است، بیاد آورید تنها کشاورزی ایران به تنهایی بیش از 95 میلیارد متر مکعب آب در سال مصرف دارد. 53 درصد ظرفیت جهان در خاورمیانه تشنه، نصب شده است. عربستان با حدود 11 درصد ظرفیت جهان، امارات با 5/8 درصد، آمریکا با 8 درصد، اسپانیا با 5 درصد و کویت با 3 درصد، الجزایر با کمتر از 3 درصد، چین با بیش از 2 درصد و قطر با کمتر از 2 درصد، در صدر لیست تولید کنندگان قرار دارند. میزان آب شیرین استحصالی ایران از دریا کمتر از 5 درصد تولیدشیرین سازی آب دریا با مشکل ایجاد پساب فوق شور در حجم زیاد روبروست .

 در شهر بندری تمپای آمریکا که از واحدهای آب شیرین کن دریایی مدرن دهه اخیر است، 40 درصد آب اولیه برداشتی، بصورت پساب به دریا باز می گردد. البته دفع پساب در واحد های مجاور دریا آسانتر است.

 

 در یک جمع بندی مدیریتی کلان، شیرین سازی آب دریا:

- محدودیت حجمی ندارد؛

- منابع آب شیرین تجدید پذیر را تخریب نمی کند؛

- بسیار انرژی بر است؛

- دفع شورابه آن در مقیاس بزرگ، یک تهدید محیط زیست دریایی است؛

- تولید گاز کربنیک بالا دارد،

- آب تولیدی گران است.

 

گزارش فنی و اقتصادی تولید آب شیرین از دریا 

 

 احداث ظرفیت برای تولید هر متر مکعب- روز آب شیرین حدود 1000 دلار هزینه دارد. یعنی احداث یک آب شیرین کن 300 هزار متر مکعبی در روز (یعنی 110 میلیون مترمکعب در سال) حدود 300 میلیون دلار هزینه دارد. این هزینه شامل حوضچه آب گیری، سیستم دفع پساب، تأمین برق و تاسیسات

 شیرین سازی است.

اگر فرض کنیم یک چاه کشاورزی 30 لیتر- ثانیه، 24 ساعت در روز و 365 روز در سال آب بکشد، سالیانه حدود 950 هزار متر مکعب برداشت می کند. توان تولید آب شیرین کن فوق معادل 115 حلقه از چنین چاهی است. در این صورت هزینه ظرفیت سازی معادل هر چاه، معادل 2/6 میلیون دلار است.  اگر فرض را به 12 ساعت برداشت آب چاه در روز و 365 روز در سال (نزدیک تر به شرایط حفاظت منابع آب)  تغییر دهیم، هزینه ظرفیت سازی معادل هر چاه 1/3 میلیون دلار خواهد بود.

آب استحصالی از این آب شیرین کن در پای کارخانه در بندر عباس (با محاسبه هزینه استهلاک سرمایه و سود 20 درصد سالیانه سرمایه گذار) حدود 70 سنت- متر مکعب قابل فروش است.